รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี (Princess Maha Chakri Award ) เพื่อยกย่องครูผู้มีผลงานดีเด่น สร้างคุณประโยชน์ต่อการศึกษาในประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวม 11 ประเทศ
เนื่องในวโรกาสที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเจริญพระชนมายุครบ 60 พรรษาใน ปีพุทธศักราช .2558 สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา กระทรวงศึกษาธิการ ได้รับพระราชทานพระราชานุญาต ในการจัดตั้งมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี (ม.ม.จ.) โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นประธานกิตติมศักดิ์ และเพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติแด่พระองค์ ซึ่งทรงพระปรีชาด้านการศึกษา และได้อุทิศพระองค์เพื่อส่งเสริมเด็กและเยาวชนที่ด้อยโอกาสทั่วท้องถิ่นที่ห่างไกล และได้รับพัฒนาคุณภาพชีวิตและงานอาชีพมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน เกิดคุณูปการทั้งในระดับชาติและนานาชาติ จึงได้ขอพระราชทานพระราชานุญาต จัดตั้งรางวัลระดับชาติ โดยทรงโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อว่ารางวัลว่า “รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี Princess Maha Chakri Award” เพื่อมอบให้แก่ครูผู้ทุ่มเทปฏิบัติงาน และมีผลงานดีเด่น อันก่อให้เกิดคุณประโยชน์ในวงกว้างต่อการศึกษาและพัฒนาคนจากประเทศไทย และประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ประเทศละ 1 คน ซึ่งผู้ได้รับการคัดเลือกให้รับรางวัลนี้จะได้รับเหรียญรางวัล ประกาศนียบัตร และเงินรางวัลละ 10,000 เหรียญสหรัฐฯ
สำหรับรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี จะเปิดโอกาสให้ครูจากประเทศไทย และประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวม 11 ประเทศ ได้รับการเสนอชื่อเป็นผู้ได้รับพระราชทานรางวัล โดยจะผ่านกระบวนการคัดเลือกจากกระทรวงศึกษาธิการ ของแต่ละประเทศ ซึ่งผู้มีสิทธิได้รับการเสนอชื่อจะต้องเป็นครูผู้ทุ่มเทปฏิบัติงานและผลงานดีเด่นอันก่อให้เกิดคุณประโยชน์ในวงกว้างต่อการศึกษาและการพัฒนาคน
สำหรับการคัดเลือกและตัดสินของประเทศไทยนั้น จะดำเนินการโดย คณะกรรมการมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี ในเบื้องต้นจะให้คณะกรรมการระดับจังหวัด พิจารณาคัดเลือกครูที่ได้รับการเสนอชื่อตามสัดส่วนจังหวัดทั่วประเทศ 77 จังหวัด รวม 159 คน ในส่วนของจังหวัดสงขลา กำหนดเสนอชื่อครูจำนวน 4 คน พร้อมจัดให้มีการรับฟังข้อทักท้วงผลการคัดเลือก จากนั้นส่งรายชื่อครูผู้ได้รับการคัดเลือกไปให้คณะกรรมการส่วนกลางคัดเลือก เพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบ รวมถึงรายชื่อครู จากองค์กรที่มีการคัดเลือกครูในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นการเฉพาะเสนอมา แล้วคัดเลือกให้เหลือจำนวน ไม่เกิน 20 คน พร้อมจัดให้มีกระบวนการทักท้วง และส่งรายชื่อครูผู้ได้รับการคัดเลือก ลำดับที่ 1 – 3 คนสุดท้ายเสนอให้คณะกรรมการมูลนิธิฯ ตัดสินหาผู้เข้ารับรางวัลเพียง 1 คน โดยจะเข้ารับพระราชทานรางวัลครั้งแรก ในช่วงประมาณเดือน ตุลาคม 2558
ศิรินาถ นวประภากุล / เรียบเรียง