ครู Marcelo T. Otinguey เป็นชาวเมือง Benguet ทางตอนเหนือของเกาะลูซอน ประเทศฟิลิปปินส์ ปัจจุบันอายุ 51 ปี สอนอยู่ที่ Governor Bado Dangwa Agro-Industrial School ซึ่งเป็นโรงเรียนเดียวกับที่ครูเคยเรียนสมัยอยู่วัยเรียน จากนั้นได้ศึกษาต่อระดับปริญญาตรีที่มหาวิทยาลัย Benguet State ณ เมืองบาเกียว หลังจากจบการศึกษา นาย Marcelo ตั้งใจกลับมาสอนในโรงเรียนนี้ซึ่งเป็นโรงเรียนเดิมที่เคยเรียนจบ ด้วยเพราะต้องการตอบแทนชุมชนที่ตนเติบโตมา ซึ่งเป็นชุมชนของกลุ่มชนพื้นเมืองในท้องถิ่น คือ Kankanaey และ Ibaloi ที่สำคัญเนื่องจากครู Marcelo เป็นชนพื้นเมืองจึงเข้าใจความต้องการของเด็ก ๆ และชุมชน ครูกล่าวว่า
“ผมเป็นเพียงเครื่องมือในการเริ่มต้น” “ผมอยากเป็นตัวอย่างของการฝ่าฟันอุปสรรคในชีวิตให้กับนักเรียนและชุมชน”
ครู Marcelo T. Otinguey
ครู Marcelo จึงได้ริเริ่มโครงการมากมายเพื่อสนับสนุนโรงเรียนและชุมชน โดยเมื่อเริ่มสอนในปี พ.ศ. 2539 ก็ได้ริเริ่มการสอนเรื่องพลเมืองศึกษาให้แก่นักเรียน เพื่อให้นักเรียนมีความรับผิดชอบและตระหนักถึงบทบาทหน้าที่พลเมืองในชุมชน ทั้งนี้ในระหว่างที่สอน ครูได้ตระหนักว่ายังมีประชากรกลุ่มอื่น ๆ ที่ต้องการความช่วยเหลือ เช่น ผู้พิการและผู้ยากไร้ ดังนั้นครูจึงได้ริเริ่มโครงการเพื่อช่วยเหลือผู้ยากลำบากในด้านต่างๆ อาทิ จัดหาอาหาร เสื้อผ้า อุปกรณ์การเรียน และเชื่อมโยงผู้พิการกับกลุ่มสนับสนุนผู้พิการ (PWD- people with disability) เช่น การรับ/ส่งต่อรถเข็นวีลแชร์เพื่อช่วยเหลือผู้พิการ โดยครูเริ่มด้วยการเตรียมข้อเสนอเพื่อขอทุนจากแหล่งทุนต่าง ๆ เข้ามาสนับสนุน และดำเนินงานไปพร้อม ๆ กับการสื่อสารสร้างการรับรู้ให้กับชุมชนและแหล่งทุน
ครู Marcelo ยังจัดหลักสูตรฝึกอบรมเพื่อสร้างทักษะอาชีพให้กับนักเรียน เช่น ทักษะการแปรรูปอาหาร การแต่งผม ทักษะการใช้คอมพิวเตอร์ และการฝึกซ้อมแผ่นดินไหวเพื่อลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติเนื่องจากพื้นที่เสี่ยงต่อภัยพิบัติ นอกจากนี้ยังริเริ่มรถบัสการอ่านเพื่อเพิ่มทักษะการอ่านออกเขียนได้ โดยขอความอนุเคราะห์ภาคเอกชนจัดซื้อรถบัสเก่าให้เป็นห้องสมุดเคลื่อนที่เพื่อให้ชุมชนห่างไกลได้มีหนังสืออ่าน ซึ่งความตั้งใจของครูคือการเข้าถึงนักเรียนในชุมชนห่างไกล สอนพวกเขาให้รู้หนังสือ รวมถึงการช่วยเหลือกลุ่มยากจนและชนพื้นเมือง อีกทั้งยังส่งเสริมและสร้างโอกาสการเรียนต่อในระดับสูงให้กับนักเรียน โดยการจัดหาแหล่งทุนการศึกษาเพื่อให้นักเรียนได้ศึกษาต่อ และส่งต่อไปยังมหาวิทยาลัย
กลยุทธ์ของครู คือ การไปเคาะประตูคนรู้จักและญาติ ๆ เพื่อขอทุนสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ และค่อย ๆ ขยายไปสู่หน่วยงานเอกชน โดยการสร้าง “ความไว้วางใจ” ในการเป็นหุ้นส่วนกับภาคเอกชนและหน่วยงานของรัฐ โดยมีวิธีการคือการรายงานให้พวกเขาทราบเป็นประจำแสดงความคืบหน้าและรายรับรายจ่าย พร้อมทั้งรายงานสิ่งที่ท่านทำอย่างโปร่งใสให้สาธารณชนได้เข้าใจและตระหนักว่าท่านได้ทำอะไรเพื่อช่วยเหลือนักเรียนและชุมชน ซึ่งถือเป็นกุญแจสู่ความสำเร็จที่ทำให้ครูได้รับการสนับสนุนการทำงาน ครู Marcelo รักษาความไว้วางใจและได้รับการสนับสนุนจาก TESDA เป็นเวลา 15 ปี
ผลที่เกิดขึ้นคือ นักเรียนส่วนใหญ่จากโรงเรียนของเขาศึกษาต่อที่ Benguet State College ทำให้ครูเป็นที่รู้จักในหมู่นักศึกษามหาวิทยาลัยในชื่อ “Mr. Otinguey – ครูที่ดีที่สุดใน Benguet” เด็ก ๆ ในเบงเกทมองครูเป็นแรงบันดาลใจ โดยครู Marcelo อ้างว่า มีคำพูดจากพระคัมภีร์ซึ่งเป็นแรงบันดาลใจให้ครูอยากช่วยเหลือผู้อื่นนั่นคือ “When I’m naked, you clothed me. When I’m in prison, you visited me.” ด้วยคำพูดนี้ ครูรู้สึกว่า ควรช่วยเหลือคนที่ต้องการมากที่สุดและช่วยพวกเขาที่สิ้นหวัง
สิ่งที่เป็นความท้าทายกับนักเรียนของครู คือการขาดเรียนและทัศนคติในการเรียน เพราะเด็ก ๆ ไม่เห็นความจำเป็นในการเรียน การนำนักเรียนที่ตกออกกลับมาและเปลี่ยนทัศนคติโดยจับคู่กับนักเรียนที่เรียนดีเพื่อช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ไปเยี่ยมนักเรียนที่บ้านและในหอพักเพื่อดูว่านักเรียนเป็นอย่างไร และหาวิธีช่วยให้เด็ก ๆ เอาชนะความท้าทายและกลับไปโรงเรียน โดยครูมองเห็นบทบาทสำคัญในการเป็นที่ปรึกษา เนื่องจากครอบครัวของนักเรียนหลายคนประสบปัญหาทางการเงิน ครูจึงได้จัดโรงเรียนนอกระบบหลังเลิกเรียนสัปดาห์ละครั้งเพื่อช่วยให้นักเรียนตามทันและเรียนรู้ บางครั้งก็จัดการฝึกทักษะ เช่น คอมพิวเตอร์พื้นฐาน การแปรรูปมันสำปะหลัง การทำเบเกอรี่ ครูร่วมเป็นหุ้นส่วนกับธุรกิจผ้าในท้องถิ่น เช่น Narda บริษัทเสื้อผ้าที่มีชื่อเสียงในฟิลิปปินส์ในการทอผ้า เพื่อให้นักเรียนของเขาได้เรียนรู้ทักษะการทอผ้าผ่านการฝึกอบรมในชุมชน โดยต้องการขยายขอบเขตความคิดของนักเรียนและชุมชน และกล่าวทิ้งท้ายว่า “ข้าพเจ้าเป็นหนี้มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี เพราะมูลนิธิฯ สนับสนุนให้ได้ดำเนินโครงการช่วยเหลือนักเรียนและชุมชนต่อไป และรู้สึกภูมิใจที่ได้รับรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี”
(ครู Marcelo Otinguey, ครูรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรีประเทศฟิลิปปินส์ ปี 2562, 17 กุมภาพันธ์ 2566)
เรียบเรียง คณะทำงานวิชาการ มูลนิธิรางวัลสมเด็เจ้าฟ้ามหาจักรี